Nieuwe minitentoonstelling balievitrines gemeentehuis Stein

“Kinderpret van vroeger: Speelgoed uit de collectie van het Historiehuis van de Maasvallei." -

In een tijd waarin speelgoed nog grotendeels van hout, blik of textiel was, en verbeelding het belangrijkste speelmateriaal vormde, speelden kinderen met tollen, voertuigen van blik, stoffen springtouwen, houten puzzelblokjes en porseleinen kinderservies. Ogenschijnlijk eenvoudige objecten, die veel vertellen over opvoeding, rolpatronen, economische omstandigheden en technische ontwikkelingen van hun tijd.

Spelen is van alle tijden en altijd in verandering. Elk voorwerp in deze mini-expositie vertelt iets over onze sociale en culturele geschiedenis. Samen bieden ze een uniek inkijkje in de belevingswereld van kinderen in de eerste helft van de twintigste eeuw.

Vitrine 1: Kinderservies: spelen met volwassenrollen

Deze vitrine toont een porseleinen kinderservies met feloranje accenten: een theepotje, suikerpot, kopjes en schoteltjes. Kinderserviezen waren geliefd speelgoed en speelden een rol in het voorbereiden op sociale taken als zorg, gastvrijheid en het huishouden. Door spelenderwijs ‘theevisite’ te houden of een denkbeeldig gezin te bedienen, oefenden kinderen sociale interactie en rituelen. Het gebruik van echt porselein benadrukt de waarde die men destijds aan dit soort speelgoed toekende. Breuklijnen en scheurtjes verraden intensief gebruik en zorgvuldige bewaring.

Vitrine 2: Blokpuzzel, boekje en springtouw

In deze vitrine ligt een kleurrijke verzameling educatief en verhalend speelgoed. De houten blokken vormen samen legpuzzels, vaak met sprookjes, dieren of het boerenleven als thema, goed voor zowel motoriek als fantasie. Daarnaast ligt Pietje’s Verjaardag, een kinderboekje over feestvreugde en verwachting. Dergelijke boekjes werden vaak herhaaldelijk (voor)gelezen en doorgegeven.Het springtouw met houten handvatten roept herinneringen op aan buitenspelen, ritmische beweging en groepsspelletjes op het schoolplein, spelvormen die fysieke vaardigheid en sociaal contact stimuleerden.

Vitrine 3: Tollen: behendigheid en competitie

De houten tollen in deze vitrine behoren tot het oudste speelgoed in de collectie. Tollen bestaan al duizenden jaren in verschillende vormen en culturen. Deze exemplaren werden met de hand gesneden en met touw of vingers in beweging gebracht.
Tollen vroegen om techniek: hoe gelijkmatiger de draai, hoe langer hij bleef tollen. Ze werden vaak samen gespeeld, met speelse competitie en onderlinge verbondenheid. Slijtsporen tonen het intensieve en enthousiaste gebruik.

Vitrine 4: Blikken speelgoedvoertuigen: miniaturen van een veranderende wereld

Blikken speelgoed beleefde zijn hoogtijdagen tussen 1920 en 1960. De blauwe tractor, rode tankwagen en groene autobus in deze vitrine zijn voorbeelden van industrieel vervaardigd speelgoed: bedrukt, gevouwen en geklonken tot herkenbare voertuigen.
Dergelijke miniaturen weerspiegelden maatschappelijke veranderingen: de opkomst van gemotoriseerd verkeer, landbouwmachines en openbaar vervoer. Kinderen speelden ermee hun eigen verhalen en droomden over verre reizen. Dit speelgoed werd vaak gekoesterd, gedeeld en doorgegeven binnen gezinnen.

Nieuwsgierig geworden?

Bezoek dan zeker Het Historiehuis van de Maasvallei in Elsloo, waar nog veel meer verhalen tot leven komen over het dagelijks leven van toen.