Landschapsplan Urdal / Elserveld

Tussen de kernen Nieuwdorp, Elsloo en het industrieterrein Businesspark Stein ligt de bebouwing een groen-blauw gebied dat bestaat uit: de “wallen van Stein”, kleinschalig agrarisch gebruik, het beekdal van de Meeldertvloedgraaf en het “MISA het Hetjen”. Het gebied fungeert als een groene en recreatieve verbinding tussen het Urdal/ Julianakanaal en het Steinerbos en vormt hiermee een onderdeel van “de groene ring rond Stein”.

Het gebied Urdal / Elserveld ligt op het moment verscholen tussen de bebouwing en heeft geen kenmerkende identiteit. De samenhang in het gebied met de wijdere omgeving ontbreekt hier en delen zijn rommelig. Daarnaast is op onderdelen de omvang van deze groene buffer onvoldoende. Het heeft echter wel de potentie om een zeer aantrekkelijk uitloopgebied en ecologische verbinding te worden in een gebied waar natuurlijke gebieden schaars zijn.

Er is ruimte voor uitbreiding van het leefgebied van de das en maatregelen voor bijen en andere insecten te nemen, denk hierbij aan aanleg van bijenhotels en bloemrijke graslanden. Omwonenden worden hiermee bewust gemaakt van het belang van ecologische habitats naast de stad. Daarnaast is het van belang om delen van de verbindingszone en daarmee de groene ring rond Stein krachtiger te maken.

De ligging van het gebied in een stedelijke omgeving maakt het geschikt als stadsbos wat voor verkoeling en extra infiltratie van water zorgt. Dit zorgt ervoor dat hittestress tegengegaan wordt. Hittestress is een aandoening die veroorzaakt wordt door hitte, deze uit zich in verschillende lichamelijke klachten waarbij mensen en dieren hun warmte niet kwijt kunnen.  

Bomen in de stedelijke en industriële omgeving dragen ook bij aan het verwijderen van luchtverontreiniging. In het gebied worden landschappelijke structuren en ecologische kwaliteiten versterkt. Lees hieronder meer over het landschapsplan.

• Aanleg poel(en)
• Bloemrijk struweel
• Aanleg en in stand houden hoogstamboomgaarden
• Schapenbegrazing
• Maaibeheer
• Meer variatie in soorten bomen.
• Aanplant hagen
• Dassenvoorzieningen
• Bloemrijke weide
• Bomenlaan
• Bijenhotel
• Herstel holle weg
• Contact en inschrijven nieuwsbrief 
• Vragen over deze pagina?

Landschapsplan Urdal/Elserveld (PDF, 18.3 MB)

Aanleg poel(en)

In het gebied worden enkele poelen aangelegd. Poelen zijn voor amfibieën, libellen en (water-) planten van levensbelang. Poelen brengen variatie in een terrein. Meer variatie betekent ook meer planten- en diersoorten. Poelen dienen als groeiplaats voor:

• Waterplanten
• Moerasplanten
• Oeverplanten
• Leefgebied voor amfibieën, insecten en andere ongewervelden
• Als drinkplaats voor vogels en zoogdieren.

Bloemrijk struweel

In het aanwezige struweel zal meer variatie in soorten aangebracht worden. In de stedelijke omgeving wordt namelijk het menu voor insecten steeds meer beperkt door de vermindering van stedelijke beplantingen. Het is goed om soorten te kiezen die veel bijen of vlinders aantrekken en bomen of struiken met veel vruchten voor bes etende vogels. Voldoende aanplant van deze soorten komt de biodiversiteit ten goede.

Aanleg en in stand houden hoogstamboomgaarden

In het plan is voorzien in het aanplanten en onderhouden van hoogstamboomgaarden. Hoogstamboomgaarden hebben een belangrijke landschappelijke betekenis en vormen het leefgebied voor diverse diersoorten zoals bijvoorbeeld steenuil. Daarnaast zal extra aandacht geschonken worden aan de bestaande hoogstamboomgaarden. In oude boomgaarden groeien vaak bijzondere zeldzame fruitrassen en in de ondergroei van de hoogstammen handhaaft zich vaak een soortenrijke kruidenvegetatie 

Sinds 2019 zijn een aantal inwoners van Stein en Elsloo gestart met het opknappen van de oude hoogstamboomgaard nabij de Pasveersloot, Dorpsgaard de Meeldert. Deze authentieke ontmoetingsplek met fruitbomen en plukstruiken die onderhouden wordt door inwoners, is een prachtig burgerinitiatief.

Schapenbegrazing

Voorgesteld wordt om op enkele plekken schapenbegrazing toe te passen in het Urdal. Een steeds belangrijker argument om te grazen in het openbaar groen is de hoge mate van duurzaamheid van de beheermethode. Begrazing is natuurlijk milieuvriendelijk, er is geen brandstof nodig en er is geen geluidsoverlast en draagt bovendien bij aan de biodiversiteit.

Maaibeheer

In het maaibeheer zal op plekken waar dat mogelijk is de aankomende jaren meer overhoeken en randen extensief beheerd worden. Door deze maatregel wordt de biodiversiteit vergroot, dit leidt tot betere leefomstandigheden voor dieren, denk hierbij aan vlinders, bijen, vogels en insecten. Daarnaast biedt het foerageergebieden en schuilmogelijkheden gedurende het hele jaar.

Meer variatie in soorten bomen.

In de bestaande bosgebieden worden op diverse plekken bomen bij geplant. Door een divers bomenbestand aan te brengen zijn lanen en groepen bomen minder gevoelig voor ziekten en plagen. Een laan die uit meer boomsoorten bestaat is aantrekkelijker voor een groter aantal insectensoorten dan een laan die bestaat uit één soort. Een laan met meerdere soorten hoeft niet meer in één keer verjongd te worden. Bomen kunnen individueel of in groepjes vervangen worden.

Aanplant hagen

In het gebied ontbreken her en der hagen die het kleinschalige landschap vormgeven. Hagen bepalen het beeld van kleinschalige landschappen. Hagen doen ook dienst als voedselbron. Vlinders, bijen en zweefvliegen vinden op bloeiende sleedoorn, meidoorn en bramen namelijk nectar en stuifmeel. Vogels vinden bessen.

Dassenvoorzieningen

Het Urdal is een geschikt leefgebied voor de Das. Instandhouding van de aanwezige dassenvoorzieningen is van belang.

Bloemrijke weide

Door het juiste maaibeheer ontwikkelen we in het Urdal een bloemrijke weide.
Pleksgewijs zal de natuur een handje geholpen worden door in te zaaien met wilde bloemenzaden maar desondanks kan het jaren duren voordat de bloemweide tot ontwikkeling komt.
Een bloemweide is geen natuur, maar cultuur waarbinnen ruimte is voor natuurlijke processen. Om een bloemweide in stand te houden, moet deze dus beheerd worden door mensen.

Bomenlaan

Langs de Steinderweg wordt een nieuwe bomenlaan aangeplant met meer variatie in soorten. Op het moment dat de nieuwe aanplant enig formaat heeft worden de bomen die nu tussen de rijweg en het fietspad staan verwijderd.

Bijenhotel

We kunnen solitaire bijen helpen door nestgelegenheid te bieden in combinatie met een voedselrijke omgeving met veel bloemen van het vroege voorjaar tot de nazomer.

Herstel holle weg

De holle weg ‘Heibergweg’ behoeft onderhoud. Populieren worden deels gekapt en vervangen door inheemse bomen. Holle wegen hebben een hoge belevingswaarde, vormen voor dieren maar ook voor planten verbindingen tussen bepaalde leef-of foerageergebieden en hebben een cultuurhistorische betekenis.

Contact en inschrijven nieuwsbrief 

Heb je vragen over het proces of wil je anderszins dingen inbrengen, dan kun je mailen naar Urmond-oost2030@gemeentestein.nl.